شهرضا

پیدایش قمشه(شهرضا) شهری است که ایجاد و پی افکندن آن را به همت یک فردنسبت نداده اند زیرا همانطورکه می دانیم شهر یکباره بوجود نمی آید بلکه مدتها طول می کشد تا یک مکان جنبه شهریت پیدا کند. در پیدایش و گسترش قمشه دو عامل مهم نقش اساسی داشته اند یکی قرار گرفتن در کنار راه های بازرگانی و تجارتی و دیگر وجود یک مرکز مذهبی با وجود این تفکر و تلاش مردم در طول زمان با بهره گیری از منابع طبیعی موجودسبب گسترش بیشتر شهر شده است. مطالعه روند پیدایش و تحولات تاریخی سکونتگاه قمشه با توجه به فراز و نشیب ها و کارکردهایی که طی حیات خود داشته است به چهار دوره تقسیم می شود

دوره اول : پیدایش قریه قمشه بر مبنای عوامل جغرافیایی نهطر خاک های حاصلخیز دشت قمشه وجود منابع آب آب و هوای نسبتا مساعد موقعیت گذرگاهی امنیت بیشترنسبت به نقاط مجاور و سرانجام تمرکز جمعیت در این منطقه.

دوره دوم : توسعه و تبدیل شدن به یک مرکز مهم استراتژیکی و تجاری که در دوره صفویه به اوج خود رسیده است و قمشه شاهد مسافران زیاد از نقاط مختلف دنیا بود و کاروان سراها قهوه خانه ها و مراکر ز خدماتی درآن ساخته شده و موجب افزایش جمعیت شده است .

دوره سوم :انحطاط و خرابی بر اثر حملات افغانها درگیری ها ی خاندانهای قاجاریه و زندیه در این شهر و سپس حملات مهاجران و اشرار مهاجر و ایجاد ناامنی و رکود اقتصادی در منطقه.

دوره چهارم : که از سال ۱۳۰۴ ه ش آغاز شده توسعه فیزیکی و گسترش مرکزیت خدماتی اداری فرهنگی تجارتی و ترانزیتی را به همراه داشته است . قرار گرفتن این شهر بر سر راه ارتباطی اصفهان شیراز و احداث مسجد جامع کاروانسرا و بازار در در دوره اسلامی که تمام فعالیتهای تجاری در آن صورت می گرفت به توسعه قمشه کمک کرد.

شهرضا از جمله شهرهای قدیمی منطقه اصفهان است که بررسی های تاریخی نشان می دهد این مکان قبل از ورود لشگریان اسلام آباد بوده است.

سفال ، قالی ، گلیم ، جاجیم ، نمد و گیوه از صنایع دستی شهرضا است.

شهرستان شهرضا با موقعیت خاص جغرافیائی بر سر راه پنج استان کشور قرار گرفته و جمعیتی حدود۱۶۰هزارنفر دارد.

شهرضا شهری با دو هوای متفاوت کوهستانی و کویری،کم آب با خاک حاصلخیزاست.

شهرضا از نظر مذهبی و فرهنگی از دیر باز کانون اجتماعات و مباحث عقیدتی و دینی و جایگاهی برای علما و دانشمندانی بزرگ همچون آقا محمد رضا قمشه ای ، حکیم ملا هادی فرزانه ، حکیم اسدا.. قمشه ای و حکیم مهدی الهی قمشه ای (مترجم و مفسر قرآن کریم ) بوده است

درشهرضا ۵حوزه علمیه برادران با ۴۵۰ طلبه وجود دارد که ۵۰ استاد، کارآموزش ایشان را برعهده دارند ویک حوزه علمیه ویژه خواهران نیز مشغول به فعالیت است.

از آثار تاریخی این شهرستان می توان به امامزاده شاهرضا (ع) ، سد قتلغ شاه ، بازار شهر ، بقعه سیده خاتون ، بقعه امامزاده شاه سید علی اکبر(ع) ، زیارتگاه ، مسجد نو ، مسجد خان ،کاروانسرای مهیار ،ملک وامین آباداشاره کرد.

همچنین شهرستان شهرضا با داشتن ابر مردانی چون شهید سردار حاج محمد ابراهیم همت ، سردار شهید حاج سیف ا… حیدرپور , سردار شهید سید جمال طباطبائی، سردار شهید رضا قانع، سردار شهیدسید ابراهیم میرکاظمی ، سردار شهید ولی الله کشوری، سردار شهید سید محسن صفوی و شهیدان والامقام و بزرگوارزیادی چون نگینی بر تارک افتخار کشور می درخشد.

۷۲۵ شهید،۱۴۵ آزاده و ۱۸۰۰ جانبازو جاویدالاثر ، کارنامه درخشان و ماندگار شهرضا در دوره جنگ تحمیلی است .

شهرضا به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی و وجود ایستگاه راه آهن، در بسیاری از موارد به صورت رسمی وغیر رسمی کار خدمت رسانی به مردمان منطقه جنوب اصفهان، شمال استان فارس، شرق استان کهگیلویه وبویراحمد وجنوب استان چهار محال وبختیاری را انجام می دهد.

در شهرستان شهرضا ۵۲۰واحد صنعتی در سه شهرک بزرگ صنعتی وجود دارد که حدود ۱۲۰واحد صنعتی فعال ومابقی نیمه کاره ، تعطیل شده و یا به صورت زمین است.

ظرفیت اشتغال تعریف شده این شهرک شیمیایی ۱۵هزار نفر بوده که در حال حاضر ۶هزار نفر در آن مشغول فعالیت هستند.

۶۲۸ دانشجو در ۶ رشته و ۸ گرایش در مقاطع کارشناسی پیوسته وناپیوسته در دانشگاه دولتی شهرضا در حال تحصیل هستند.

۲ هزار فرهنگی کار آموزش ۲۶هزار دانش آموز شهرضایی را در ۲۰۰ مرکز آموزشی بر عهده دارند.

شهرستان شهرضا در زمینه کشاورزی نیز حرف برای گفتن دارد.

شهرضا از دیرباز به عنوان یکی از مراکز مهد صنعت سفال و سرامیک در کشور مطرح بوده و عنوان شهرملی سفال را به خود اختصاص داده است .

پیشینه هنر سفالگری در شهرضا به قرن دوم هجری برمی گردد و در دوره صفویهاین هنر در شهرضا رونق گرفت . دوران پهلوی اوج شکوفایی هنر سفالگری شهرضا بود به نحوی که کارگاه های تولیدی این شهر مملو از کارگران وخریداران این هنر سنتی بود.

لعاب فیروزه ای شهرضا و طرح گل وماهیحاصل خلاقیت هنرمندان این دیار بودهکه این نتیجه تلاش سفالگران به نام و هنرمندی است که دست ساخته های آنها امروزه در جهان خودنمایی می کند .

هنرمندانی چون استاد علی فخار باشی ، استاد علی اصغر فخار ، استاد محمدباقر سهیلی و استاد حسین بهاری. نام استادان حاج عباس،یحیی و رحمت ا..سهیلی در شهرضا یادآور نوآوری این سه برادر هنرمند در تبدیل سفال سنتیبه سرامیک است که بیش از ۵۰ سال از این نو آوری می گذرد و استاد رحمت ا.. سهیلی تنها باز مانده این سه هنرمند خلاق در رشته سفالگری است .

۵۵ کانون فرهنگی هنری نیز در مساجد این شهرستان فعال است.

قدمت فعالیت های نمایشی و تشکیل انجمن نمایش این شهرستان به سال ۱۳۴۵بر می گردد وهنرمندان به نامی را در خود پرورش داده که هم اکنون در تهران مشغول فعالیت هنری هستند.

نام وآوازه شعرای این شهرستان زبانزد خاص وعام بوده، شعرایی همچون استاد سیاره، استاد پریش، استاد سالاری، مرحوم ریحان، مرحوم زاهد، مرحوم میربد ، خانم مهدیه الهی قمشه ای و حمید مصدق که آثار و تالیفات این هنرمندان به کل مردم کشور ارائه شده است.

در شهرستان شهرضا ۱۲۰هیئت مذهبی ثابت وسیار شهری و روستایی وجود دارد که ۲۵ هیئت سیار و ۴۰ هیئت محلی در مرکز شهرستان و ۵۵ هیئت در روستاها ومناطق حاشیه ای عزاداری می کنند.

در این شهرستان دفتر خبری صداوسیما فعال بوده وهم چنین نمایندگی خبرگزاری های ایرنا، فارس، ایسنا، تسنیم ، مهر وباشگاه خبرنگاران جوان و نمایندگی مطبوعات فعال بوده و نشریه محلی(شهرضا) وهفته نامه های شهرضا و راه شهیدان به همراه یک خبرگزاری منطقه ای (سینا خبراولین خبرگزاری منطقه جنوب استان اصفهان) و دو پایگاه خبری محلی(شهرضا نیوز و شهرضای زیبا) کار اطلاع رسانی را انجام می دهند.

سازمان های دانش آموزی، اتوبوس رانی، آتش نشانی، نظام مهندسی، نوسازی وبهسازی شهری و کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان و مرکز رشد و مرکز علمی تحقیقاتی بخش دیگری از پتانسیل های این شهرستان است.

جمعیت کل شهرستان شهرضا طبق آخرین سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر ۱۵۹۷۹۷ نفر می باشد که از این تعداد جمعیت شعر شهرضا ۱۳۴۹۵۲ نفر ، شهر منظریه ۷۱۶۴  نفر و جمعیت روستایی ۱۷۶۷۶ نفر (۵ نفر نیز غیرساکن می باشند).

قدمت تأسیس شهرداری در شهرضا به سال ۱۳۰۰ هجری شمسی و تاسیس فرمانداری به ۱۳۰۲ هجری شمسی برمی گردد.

از مشاهیر علمی وادبی شهرضا می توان به سلمان پارسی(روزبه مهیار(مهیاری) (حاج علی قمشه ای(ازبازرگان و خیران بزرگ عصر صفویه) ، آیت‌الله سید حسن مدرس ، حسین الهی قمشه‌ای ، مهدی الهی قمشه‌ای ، آقا محمد رضا صهبای قمشه‌ای (حکیم صهبا) ، حکیم نصرالله، حکیم ابوالمعارف محمد علی زاهد شهرضایی ، حکیم اسدالله شهرضایی ، آیت الله العظمی اسماعیل پور، حاج شیخ عبدالرحیم ملکیان(ناصح قمشه‌ای)، ملا محمد هادی فرزانه(حکیم فرزانه)، دکتر محمد حسین سرایی(استاددانشگاه صنعتی اصفهان)، محمد رحیمیان(استاد ورئیس اسبق دانشگاه تهران)، پروفسورنواب(استاد برق وکامپیوتر)، پروفسورحبیب اله هدایت(پدر علم تغذیه در ایران)، دکتر حسین نواب (بنیانگذار دندانپزشکی نوین در ایران)، حجت الاسلام حیدر مصلحی(وزیر اطلاعات دولت دهم)، دکتر هما امامزاده(نخستین پزشک زن ایرانی، سوربون فرانسه۱۳۱۵خورشیدی)، حاج آقا آرش صدری(بنیانگذار حدیث شناختی نوین در ایران و طراح تونل آبشار)، پروفسور دکتر محمد حسین سرائی، دکتر مرتضی قلی خان کیان، شادروان استاد حاج حسن ناظم،شادروان علی اکبر زمان زاد شاعر طنز پرداز متخلص به (خارکن) ، مصطفی اسماعیلی متخلص به(سینا) ، حکیم حاج عباسعلی انصاری مهیاری، خلیل الله شریفانی متخلص به( ندیم) ، دکتر خلیل خان سپهر، استاد محمد علی بهرامی مشهور به ( دبیر بهرامی) ، حجت الاسلام و المسلمین حاج غدیر علی ممیز،حجت الاسلام حاج شیخ نعمت الله جعفری ، دکتر خلیل رفاهی، پروفسور دکتر ابوالقاسم سری ، حسین شکوه (مدیر روزنامه شکوه شهرضا) ، حجت الاسلام حاج سید علی حجازی ، آیت الله حاج سید مهدی حجازی ، حجت الاسلام عظیمی ، استاد دکتر نصرالله شاملی(پژوهشگر علوم قرآنی) ، استاد مصطفی منصف ، استاد حمزه پژوهنده ،استادمسیح اله جمالی ، دکترنورالله کسایی ، دکترمرتضی الهی قمشه ای، پروفسور ولی اله طحانی و پروفسورپرویز ولندانی اشاره کرد.

در حال حاضرحجت السلام سید نعمت ا.. صالح امام جمعه شهرضا، سمیه محمودی نماینده مردم شهرضا ودهاقان درمجلس شورای اسلامی، سید امیر جعفری فرماندار شهرضا، حبیب قاسمی شهردار شهرضا هستند .